ابزار رایگان وبلاگ

آشنایی با سوره های قرآن - سوره مبارکه معارج :: .:وبلاگ قرآنی بیّنات:.

.:وبلاگ قرآنی بیّنات:.

تبلیغات
پونیشا :: نیروی کار مجازی وبلاگ قرآنی بینات ایجاد سایت
نوین پیام
  • ۱
  • ۰
فضیلت و خواص سوره معارج
هفتادمین سوره قرآن کریم است که مکی و دارای 44 آیه است. این سوره به - سأل سائل - نیز شهرت دارد.
/پاورقی 1. درمان با قرآن، ص 126./
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه واله و سلم در فضیلت این سوره فرموده اند: هر کس سوره معارج را قرائت کند خداوند ثواب کسانی که رعایت امانت و عهدهای خود را می کنند و کسانی که بر نمازهای خود مواظبت می کنند را به او عطا می کند.
/پاورقی 2. مجمع البیان، ج 10، ص 116./
در سخنی از امام صادق علیه السلام نیز آمده است: هر کس سوره معارج را زیاد بخواند خداوند از گناهان او پرسش نخواهد کرد و در روز قیامت او را نزد پیامبر و اهل بیتش علیهم السلام ساکن خواهد کرد.
/پاورقی 3. ثواب الاعمال، ص 119./

آثار و برکات سوره
1. گره گشایی برای اسیران و زندانیان
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: کسی که در اسارت است یا در زندان و در بند است اگر سوره معارج را بخواند برای او گره گشایی می شودو این سوره او را حفظ می کند تا نزد خانواده اش بازگردد.
/پاورقی 4. تفسیرالبرهان، ج 5، ص 481./

2. برای محتلم نشدن
امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که در شب سوره معارج را قرائت نماید از احتلام و جنب شدن در خواب در امان می ماند و تمام شب را در امنیت الهی خواهد بود تا صبح.
/پاورقی 5. همان./

3. روا شدن حاجات
روایت است که هر کس بر خواندن این سوره در شب و روز مداومت کند هر حاجتی که دارد روا می گردد.
/پاورقی 6. درمان با قرآن، ص 127./

محتوای سوره:
معروف در میان مفسران این است که سوره (معارج) از سوره های مکی است ولی بعضی از آیات آن در مدینه نازل شده و دلیل بر آن روایات زیادی است که درتفسیر این آیات به خواست خدا خواهد آمد.
به هرحال این سوره دارای چهار بخش است:
بخش اول از عذاب سریع کسی سخن می گوید که بعضی از گفته های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را انکار کرد، و گفت: اگر این سخن حق است عذابی بر من نازل شود و نازل شد (آیه 1 تا 3).
در بخش دوم بسیاری از خصوصیات قیامت و مقدمات آن و حالات کفار درآن روز آمده است (آیات 4 تا 18).
بخش سوم این سوره بیانگر قسمتهائی از صفات انسانهای نیک و بد است که او را بهشتی یا دوزخی می کند (آیات 19 تا 34).
بخش چهارم شامل انذارهائی است نسبت به مشرکان و منکران، و بار دیگر به مساله رستاخیز بر می گردد و سوره را پایان می دهد.

فضیلت تلاوت سوره:
در حدیثی از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم می خوانیم: (کسی که سوره (سال سائل) را بخواند خداوند ثواب کسانی را به او می دهد که امانات و عهد و پیمان خود را حفظ می کنند و کسانی که مواظب و مراقب نمازهای خویشند).
بدیهی است آنچه انسان را مشمول این همه ثواب عظیم می کند تلاوتی است که با عقیده و ایمان، و سپس با عمل همراه باشد، نه این که سوره را بخواند و هیچ انعکاسی در روح و فکر و عملش نداشته باشد.

داستان سوره
بحث روایتی - روایتی درباره نزول آیات (سال سائل بعذاب واقع....) درباره مردی که از نصب امیر المومنین علیه السلام به خلافت به خشم آمده تقاضای عذاب کرد
در مجمع البیان می گوید: سید ابو احمد برای ما حدیث کرد که حاکم ابو القاسم حسکانی برایم حدیثی با ذکر سند از جعفر بن محمد الصادق از پدران بزرگوارش علیهم السلام نقل کرد که فرمودند: بعد از آنکه رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم علی علیه السلام را به خلافت نصب کرد و فرمود: (من کنت مولاه فعلی مولاه هر که من مولای او هستم علی مولای او است)، خبر به شهرهای عرب رسید از آن جمله خبر به گوش نعمان بن حارث فهری رسید، از دیار خود حرکت نموده به نزد رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم مشرف شد و عرضه داشت: به ما دستور دادی که به (لا اله الا الله) اعتراف کنیم، و نیز به اینکه تو رسول خدایی شهادت دهیم، و دستور دادی جهاد کنیم، حج بجای آوریم، روزه بگیریم، نماز بخوانیم، و ما هم قبول کردیم، آیا به این مقدار راضی نشدی تا اینکه این پسر را به خلافت نصب نموده گفتی: (من کنت مولاه فعلی مولاه) حال بگو بدانم این از ناحیه خودت بود و یا از ناحیه خدای تعالی؟ فرمود: به آن خدایی سوگند که به جز او معبودی نیست، این دستور از ناحیه خدا بود.
نعمان بن حارث برگشت، در حالی که می گفت: (بار الها اگر این سخن حق است و از ناحیه تو است پس سنگی از آسمان بر سر ما ببار) همینکه سخنش تمام شد خدای تعالی با سنگی آسمانی بر سرش کوبید و او را در جا کشت، و این آیه را نازل فرمود: (سال سائل بعذاب واقع).
مولف: این معنا به چند طریق از طرق شیعه نیز نقل شده، و بعضی از علما آن را رد کرده اند که حدیثی جعلی است، چون سوره (معارج) در مکه نازل شده. ولی خواننده عزیز توجه نمود که گفتیم در مکی بودن این سوره اشکال است.
و در الدر المنثور است که فاریابی، عبد بن حمید، نسائی، ابن ابی حاتم، حاکم (وی حدیث را صحیح دانسته) و ابن مردویه، همگی از ابن عباس روایت کرده اند که در تفسیر جمله (سال سائل) گفته است: سائل نضر بن حارث بود که گفت: (بار الها اگر خلافت علی حق و از ناحیه تو است سنگی از آسمان بر سر ما ببار). و نیز در همان کتاب است که ابن ابی حاتم از سدی روایت کرده که در تفسیر (سال سائل) گفته: این آیه در مکه درباره نضر بن حارث نازل شده، که گفته بود: (بارالها) اگر این همان حقی است که از ناحیه تو نازل شده...)، و عذاب وی در روز جنگ بدر واقع شد.
مؤلف: این معنا از غیر سدی نیز روایت شده. و در بعضی از روایتشان آمده که: گوینده (بارالها اگر این حق و از ناحیه تو است...) حارث بن علقمه بوده که مردی از عبد الدار بود. و در بعضی دیگر آمده که سائل عذاب ابو جهل بن هشام بوده که در روز جنگ بدر در خواست آن را کرد. و لازمه این حدیث آن است که سوره معارج در مدینه نازل شده باشد، و این با آنچه که در این احادیث آمده که در مکه نازل شده مغایرت دارد و به هر حال سوره بعد از سخن آن گوینده که گفت: (بارالها اگر این همانا حق و از ناحیه تو است...) نازل شده، و ما در سابق در باره سیاق آیه سخن گفتیم.
چند روایت دیگر در ذیل آیات مربوط به طول روز قیامت واحوال آن روز
و در امالی شیخ به سندی که به امام صادق علیه السلام رسانده از آن جناب نقل کرده که فرمود: آگاه باشید و به حساب کشی از نفس ‍ خود بپردازید، قبل از اینکه خدای تعالی از شما حساب بکشد برای اینکه در قیامت پنجاه موقف است، هر موقفی مثل هزار سال از سالهای دنیا است، آنگاه این آیه را تلاوت فرمود: (فی یوم کان مقداره خمسین الف سنه).

بحث روایتی (روایاتی در ذیل برخی آیات گذشته راجع به نماز، حق سائل و محروم و...)
در تفسیر قمی در ذیل آیه (اذا مسه الشر جزوعا)، فرموده: شر عبارت است از فقر و فاقه، و خیر در جمله (و اذا مسه الخیر منوعا) عبارت است از غنا و وسعت.
و در روایت ابی الجارود از ابو جعفر علیه السلام آمده که فرمود: سپس با جمله (الا المصلین) نمازگزاران را استثنا کرد و آنان را به بهترین اعمالشان که همان مداومت در نماز است ستود و فرمود: (الذین هم علی صلاتهم دائمون)، می فرماید: وقتی نمازی مستحبی را بر خود واجب می کنند، بر آن مداومت دارند.
مؤلف: امام علیه السلام مساله نذر و واجب کردن نماز مستحبی بر خود را از اضافه (صلاه) بر (هم) - نمازشان - استفاده کرده که در سابق هم به این نکته اشاره کردیم.
و در کافی به سند خود از فضیل بن یسار روایت آورده که گفت: از امام ابو جعفر علیه السلام از کلام خدای عزوجل پرسیدم که می فرماید: (والذین هم علی صلاتهم یحافظون)، فرمود: منظور نمازهای واجب است. عرضه داشتم: در آیه (الذین هم علی صلاتهم دائمون) چطور؟ فرمود: نماز نافله است.
و در مجمع البیان در ذیل آیه (والذین فی اموالهم حق معلوم) می گوید: از ابو عبد اللّه علیه السلام روایت شده که فرمود: حق معلوم زکات واجب نیست، بلکه آن مقدار صدقه ای است که یا جمعه به جمعه از مالت بیرون می کنی، و یا همه روزه که هر صاحب فضیلتی فضل خود را دارد.
آنگاه می گوید: و نیز از آن جناب روایت شده که فرمود: وقتی در اموالت حق معلومی داری که صله خویشاوندان کنی،
و به کسی که محرومت کرد عطا کنی، و با کسی که در حقت دشمنی کرد دوستی کنی.
مؤلف: این معنا را صاحب کافی هم از امام ابو جعفر و ابو عبد اللّه علیه السلام به چند طریق نقل کرده، صاحب محاسن هم آن را از امام ابو جعفر علیه السلام روایت کرده است.
و در کافی به سند خود از صفوان جمال، از امام صادق علیه السلام روایت کرده که در ذیل جمله للسائل و المحروم فرمود: محروم کاسبی است که خرید و فروش ندارد، او می خواهد از دسترنج خود استفاده کند، اما کسی به او مراجعه نمی کند.
کلینی می گوید در روایتی دیگر از امام باقر و امام صادق علیه السلام آمده که فرمودند: محروم مردی است که عقلش به جاست، ولی کاسبی است که خدا روزیش را تنگ گرفته است.
و در مجمع البیان در ذیل آیه (والذین هم علی صلاتهم یحافظون) می گوید: محمد بن فضیل از حضرت ابی الحسن علیه السلام روایت کرده که فرمود: اینان آن افراد از شیعیان ما هستند که دارای پنجاه رکعت نمازند.
مؤلف: شاید اساس این کلام روایاتی باشد که از حضرات رسیده که فرموده اند: تشریع نافله های یومیه به منظور تکمیل نمازهای واجب بوده است.

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی