یکصدمین سوره قران کریم که مکی است و 11 آیه دارد.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است: هر کس سوره عادیات را قرائت نماید اجر و پاداشی ده برابر کسانی که در اییام حج در مزدلفه بیتوته کرده اند نصیب او خواهد شد.
/پاورقی 1. مجمع البیان، ج 10، ص 421./
هم چنین فرموده اند: هر کس سوره عادیات را بخواند و همواره بر قرائت آن مداومت ورزد در روز قیامت با امیرالمؤمنین علیه السلام محشور می گردد و از دوستان و همراهان او خواهد بود.
/پاورقی 2. ثواب الاعمال، ص 125./
ایشان در کلامی دیگر فرموده اند: ثواب قرائت سوره عادیات، برابر ثواب قرائت نصف قرآن است.
/پاورقی 3. الدرالمنثور، ج 6، ص 383./
در فضیلت این سوره همین بس که در شأن امیرالمؤمنین علی علیه السلام نازل شده است و خداوند در آن به پیروزی ایشان در جنگ خبر داده بود.
/پاورقی 4. الخرائج و الحرائج، ج 1، ص 168./
امام صادق علیه السلام در زیارت امیرالمومنین می فرمایند: السلام علیک یا من نزلت فی فضله سوره العادیات.
/پاورقی 5. اقبال الاعمال، ج 3، ص 132./
آثار و برکات سوره عادیات
1. ادای دین و بدهکاری
امام صادق علیه السلام می فرمایند: هر کس در قرائت سوره عادیات مداومت ورزد خداوند بدهکاری او را از جایی که فکرش را نمی کند ادا می کند.
/پاورقی 6. مستدرک الوسائل، ج 13، ص 290./
2. جهت وسعت رزق و رهایی از قرض و گرسنگی یا تشنگی
هر که از درد و گرسنگی و تشنگی و قرض بخواهد رها شود به عدد نام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 110 بار این سوره را بخواند بسیار نافع است. و نیز به جهت وسعت رزق و روزی همراه خود داشته باشد.
/پاورقی 7. درمان با قرآن، ص 159./
3. برای درد کبد
آورده اند که برای درد کبد سوره عادیات را در ظرف چینی نو نوشته شود و سپس با آب باران بشویند و اندکی شکر به آن اضافه شود و بیمار سه روز متوالی از آن بنوشد.
/پاورقی 8. خواص القران و فوائده، ص 187./
محتوا ی سوره عادیات
در آغـاز سوره سوگندهای بیدار کننده ای را ذکر می کند، و بعد از آن سخن ازپاره ای از ضعفهای نوع انسان همچون کفر و بخل و دنیا پرستی به میان می آورد، و سرانجام با اشاره کوتاه و گویائی به مساله معاد، و احاطه علمی خداوند به بندگان، سوره را پایان می دهد.
شان نزول سوره عادیات
در حدیثی آمده است که: این سوره بعد از جنگ ذات السلاسل نازل شد و ماجرا چنین بود:
در سـال هشتم هجرت به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله خبر دادند که دوازده هزار سوار در سرزمین یابس جمع شده، و با یکدیگر عهد کرده اند که تا پیامبر صلی الله علیه و آله و علی علیه السلام را به قتل نرسانند و جماعت مسلمین را متلاشی نکنند از پای ننشینند!.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله جمع کثیری از یاران خود را به سرکردگی بعضی از صحابه به سراغ آنها فرستاد، ولی بعد از گفتگوهائی بدون نتیجه بازگشتند، سرانجام پیامبر، علی علیه السلام را با گروه کثیری از مهاجر و انصار به نبرد آنها اعزام داشت، آنها بسرعت به سوی منطقه دشمن حرکت کردند و شبانه راه می رفتند، و صبحگاهان دشمن را درحلقه محاصره گرفتند، نخست اسلام را بر آنها عرضه داشتند چـون نـپذیرفتند هنوزهوا تاریک بود که به آنها حمله کردند و آنان را درهم شکستند، عده ای را کشتند، و زنان و فرزندانشان را اسیر کردند، و اموال فراوانی به غنیمت گرفتند.
سوره عادیات نازل شد در حالی که هنوز سربازان اسلام به مدینه باز نگشته بودند، پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله آن روز برای نماز صبح آمد، واین سوره را در نماز تلاوت فرمود.
بعد از پایان نماز اصحاب عرض کردند: این سوره ای است که ما تا به حال نشنیده بودیم!
فرمود: آری، علی علیه السلام بر دشمنان پیروز شد، و جبرئیل دیشب با آوردن این سوره به من بشارت داد ـ چند روز بعد علی علیه السلام با غنائم و اسیران به مدینه وارد شد.
داستان سوره عادیات
بحث روایتی روایتی راجع به نزول سوره عادیات درباره نبرد امیرالمؤمنین علیه السلام در جنگ ذات السلاسل، و روایتی دیگر.
در مجمع البیان، است که: گویند رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم لشکری به سوی قبیله ای از کنانه گسیل داشت، و منذر بن عمرو انصاری یکی از نقباء را سرپرست آنان کرد، لشکر به طرف آن قبیله روان شد، و مراجعتش طول کشید، منافقان گفتند همه آنان کشته شدند، خدای تعالی سوره مورد بحث را نازل کرد، و خبر داد که و العادیات ضبحا - نقل از مقاتل.
بعضی دیگر گفته اند: این سوره وقتی نازل شد که رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم علی علیه السلام را به جنگ ذات السلاسل فرستاد، و علی علیه السلام لشکر دشمن را شکست داده بود، و این بعد از چند نوبت اعزام لشکر واقع شد که رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم بسرکردگی غیر علی علیه السلام فرستاده بود، آنها نتوانستند کاری صورت دهند و هر یک لشکر را دچار شکست نموده، نزد رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم برگشتند، این قصه در حدیثی طولانی از امام صادق علیه السلام روایت شده .
آنگاه فرموده: و از این جهت آن را ذات السلاسل خوانده اند که آن جناب شکست فاحشی به ایشان داده و عده ای را کشت و جمعی را اسیر نموده، اسیران را در طناب آنچنان به هم بست که گویی در کنده و زنجیرند.
و وقتی این سوره نازل شد رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم از خانه به میان مردم آمد و نماز صبح را خواند و در نماز همین سوره را تلاوت کرد، بعد از آنکه نمازش تمام شد اصحابش عرضه داشتند: ما این سوره را نشنیده بودیم، رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم فرمود: بله علی بر دشمنانش ظفر یافت و خدای تعالی این سوره را فرستاد، و جبرئیل امشب با آوردن آن، فتح علی را به من مژده داد، چند روز بیشتر نگذشت که علی علیه السلام با غنائم و اسیران برسید.
منبع:ام الکتاب
